در گفت‌وگو با سوران حسینی مطرح شد
ضرورت توجه ویژه وزارت فرهنگ به تئاتر خیابانی
سوران حسینی کارگردان حاضر در جشنواره تئاتر خیابانی «شهروند» لاهیجان می‌گوید به نظر می‌آید برگزاری جشنواره‌های متعدد در حوزه تئاتر خیابانی نشان‌دهنده توجه ویژه وزارت فرهنگ به این‌گونه نمایشی است اما بپذیریم که این حمایت کافی نیست و وزارت فرهنگ باید پیوسته سعی در حفظ اصالت این گونه نمایشی داشته باشد.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از برنا، سوران حسینی از هنرمندان شرکت‌کننده دوازدهمین جشنواره سراسری تئاتر خیابانی «شهروند» لاهیجان است که با نمایش «نارنجی رنگ عشقه» از مریوان در این دوره حضور دارد.
سوران حسینی در ارزیابی سطح کیفی تئاتر خیابانی کشور گفت: «خوشبختانه طی سال‌های اخیر شاهد افزایش حضور هنرمندان در حوزه تئاتر خیابانی بودیم، شرایطی که مبدأ آن نیاز جامعه به تماشای آثاری خارج از صحنه‌های تالار‌های نمایشی بوده است. چارچوبی که دربرگیرنده اتفاقات خوشحال‌کننده‌ای است و می‌تواند آغازگر فصل تازه‌ای از فعالیت‌های هنرمندان تلاشگر این عرصه باشد.»
او افزود: «به اعتقاد من هنرمندی که در حوزه تئاتر فعالیت می‌کند، نیاز دارد تا ارتباط مستقیم و بدون واسطه‌تری با مخاطب برقرار کند و چه فضایی جذاب‌تر و ارزشمند‌تر از تئاتر خیابانی که می‌تواند بدون واسطه، ارتباطی ناگسستنی با مخاطب برقرار و کلیدواژه «دیوار چهارم» را بشکند. مسیری که مخاطب را جزو جدایی‌ناپذیری از نمایش کرده و با طرح موضوعاتی که اغلب دربرگیرنده انتقادات اجتماعی هم هست، توانسته خود را به‌عنوان یک تئاتر تأثیرگذار و مخاطب پسند میان جامعه معرفی کند.»
این کارگردان تئاتر با ابراز خرسندی از افزایش کمی و کیفی جشنواره‌های موضوعی در حوزه تئاتر خیابانی گفت: «افزایش کمی و کیفی رویداد‌ها و جشنواره‌های مرتبط با تئاتر خیابانی یکی از نکات مثبتی است که می‌توان به آن اشاره داشت. البته در کنار این روند رو به رشدی که شاهد آن هستیم توجه به کمبود‌ها و حمایت جدی مجموعه‌های مدیریتی از ظرفیت بالای تئاتر خیابانی، نکته مهمی است که می‌بایست در این چارچوب به آن توجه داشته باشیم.»
حسینی درباره جایگاه تئاتر خیابانی در میان عموم مخاطبان توضیح داد: «بی‌تعارف باید گفت در میان اجرای گونه‌های مختلف حوزه تئاتر، شیوه «تئاتر خیابانی» دربرگیرنده بیشترین استقبال از سوی مردم است، چراکه آن‌ها بخش جدایی‌ناپذیری از این اجرا‌ها هستند. آن‌ها وقتی در خیابان و معابر با چنین اجرا‌هایی روبه‌رو می‌شوند، کاملاً متوجه می‌شوند که آنچه پیش روی شهروندان قرارگرفته یک تئاتر خیابانی است که می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند. یک‌گونه بسیار مخاطب پسند که اکنون همراه با «موسیقی خیابانی» توانسته پذیرای مخاطبان زیادی باشد. مسیری که به‌طور حتم نشان‌دهنده ظرفیت بالای فرهنگی مردم است.»
او با اشاره به‌ضرورت توجه بیشتر مسئولان به مقوله تئاتر خیابانی گفت: «تئاتر خیابانی امروز در کنار تمام مشکلات روزمره همراه خوشی و ناخوشی‌های جامعه بوده است. ارتباطی که نیازمند توجه بیشتر از سوی مسئولان است. از سوی دیگر دولت‌ها هم نباید نگاه سیاسی به هنر داشته باشند. فضایی که به‌طور حتم موجب می‌شود تا هنرمند بتواند نقش واسطه‌گری بین دولت و ملت را ایفا کند. طبیعتاً در این چارچوب هم هنرمندان باید فرصت انتقاد را داشته باشند.»
کارگردان نمایش «نارنجی رنگ عشقه» در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «به نظر می‌آید برگزاری جشنواره‌های متعدد در حوزه تئاتر خیابانی نشان‌دهنده توجه ویژه وزارت فرهنگ به این‌گونه نمایشی است اما بپذیریم که این حمایت کافی نیست و وزارت فرهنگ باید پیوسته سعی در حفظ اصالت این‌گونه نمایشی داشته باشد. حمایتی که طبیعتاً نباید استقلال تئاتر خیابانی را تحت تأثیر قرار دهد؛ زیرا بعضاً تئاتر خیابانی از نگاه برخی متولیان فرهنگ و هنر به‌عنوان یک هنر ابزاری نگاه می‌شود که به اعتقاد من رویکرد بسیار اشتباهی است. در این چارچوب متولیان فرهنگ و هنر هم هنوز نتوانسته‌اند به‌صورت کامل از ظرفیت‌های بالای تئاتر خیابانی در ایران استفاده کنند. مسیری که امیدوارم به‌واسطه یک نگاه منطقی و حمایت گرایانه روزبه‌روز به سمت ارتقای سطح علمی و کیفیت هدایت شود.»
حسینی درباره محتوای درنظرگرفته شده برای برگزاری جشنواره تئاتر خیابانی «شهروند» لاهیجان هم توضیح داد: «وقتی صحبت از جشنواره شهروند می‌شود ناخودآگاه یاد آگوستو بوآل می‌افتم که زمانی عضو مجلس شورای برزیل بود. او به‌واسطه مهارت‌هایی که در عرصه تئاتر داشت، تلاش کرد تا برای استمرار دموکراسی در حوزه قوانین شهروندی از شیوه‌های مرتبط با تئاتر در فضای آزاد استفاده کند. «بوآل» تلاش کرده در سطوح بین‌المللی نیز از این شیوه استفاده کند. کما این‌که شیوه «تئاتر شورایی» اکنون در قالب یکی از نمایش‌های مرتبط با اجرای تئاتر در فضای باز توانسته در حوزه‌های آموزش، بهداشت و درمان، تقویت روحیه اجتماعی و موارد دیگر مورد بهره‌برداری قرارگرفته شود. شرایطی که طی سال‌های اخیر در بسیاری از مراکز درمانی و روانی کشور‌های اروپایی از شیوه‌های بوآل برای بهبودی بیماران استفاده می‌کنند.»
او افزود: «این جای قدردانی دارد که شهرداری لاهیجان با همراهی هنرمندان تئاتر لاهیجان و شهر‌های دیگر تلاش کرده تا به‌واسطه تئاتر خیابانی مفاهیم و بایدونبایدهای مربوط به زندگی شهری و شهروندی را به مخاطب ارائه دهد. هرچند شاید شیوه‌های اجرایی متفاوت باشد، اما ادامه همان روند است که جشنواره تئاتر «شهروند» لاهیجان را نقطه عطفی برای مدیران شهری ایران تلقی می‌کند و می‌تواند به‌عنوان یک الگوی مشخص مورداستفاده قرار بگیرد. اینجاست که مجموعه‌های فرهنگی لاهیجان به تمام مدیران شهری اثبات کرده‌اند که ضرورت تئاتر شهروندی اجتناب‌ناپذیر است، چراکه بسیاری از قوانین شهروندی را به‌جای هیاهو‌های تبلیغاتی می‌توان با تئاتر خیابانی اجرایی کرد.»
این کارگردان تئاتر درباره مشکلات هنرمندان فعال عرصه تئاتر خیابانی گفت: «فقدان ردیف بودجه مشخص برای تئاتر خیابانی، کمبود توجه به کاربردی بودن تئاتر خیابانی، افزایش جشنواره‌های غیرتخصصی تئاتر خیابانی، کمبود آگاهی بسیاری از هنرمندان اجراگر تئاتر خیابانی از شیوه‌های اجرایی تئاتر خیابانی، حضور سلبریتی‌های تلویزیونی و نیرو‌های غیرمتخصص در داوری‌های جشنواره‌های تئاتر خیابانی، فقدان درآمد کافی هنرمندان تئاتر خیابانی از پروژه‌های اجرایی، وجود روابط فردی به‌جای روابط حرفه‌ای در تصمیم‌گیری‌های برخی جشنواره‌ها، تفاوت‌های عجیب‌وغریب تئاتر خیابانی و صحنه‌ای ازلحاظ بودجه و امکانات و حتی ورودی‌های جشنواره‌ها، نامشخص بودن جایگاه دفتر تئاتر خیابانی در چارت برگزاری جشنواره‌های تئاتر خیابانی به‌عنوان ناظر ازجمله مشکلاتی است که در حوزه تئاتر خیابانی می‌توان به آن اشاره کرد.»
حسینی در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: «روبه‌رو شدن با مشکلات نیاز به برنامه‌ریزی و تفکر دارد چراکه برای برون‌رفت از مشکلات تئاتر خیابانی اول باید هنرمندان تئاتر خیابانی خود در این راستا گام بردارند، زیرا بیشتر مشکلات به خودمان برمی‌گردد. به هر ترتیب مشکلات زیاد است اما من که از سال ۱۳۷۹ درگیر تئاتر خیابانی هستم باافتخار خود را یک هنرمند تئاتر خیابانی می‌دانم و امیدوارم با برگزاری جلسات آسیب‌شناسی تئاتر خیابانی بتوانیم مشکلات را پشت سر نهیم و تئاتر را به‌جایگاه اصلی‌اش برسانیم.»
دوازدهمین جشنواره تئاتر خیابانی «شهروند» نوزدهم تا بیست‌ودوم مهر سال 1402 با مشارکت اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گیلان، شهرداری لاهیجان، انجمن هنرهای نمایشی ایران و مجموعه‌های دیگر در شهر لاهیجان برگزار می‌شود.
بوستان بعثت، محوطه بیرونی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان لاهیجان، محوطه گردشگری «استخر»، بوستان رفتگر، بوستان هنر، بوستان گل‌ها ازجمله اماکنی هستند که در طول برگزاری این جشنواره میزبان گروه‌های شرکت‌کننده در بخش رقابتی و بخش کودک خواهد بود.
